Dzień Języka Ojczystego

Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego zwany też Międzynarodowym Dniem Dziedzictwa Językowego. Święto zostało wprowadzone od 1999 roku w ramach upamiętnienia śmierci pięciu studentów uniwersytetu w Dhace (Bangladesz), którzy w 1952 roku w trakcie demonstracji domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.

W podobnej sytuacji znajdują się obecnie g/Głusi domagający się uznania Polskiego Języka Migowego za język ich mniejszości, będący jednym z czynników kulturowych. Jak wskazuje Piotr Tomaszewski [1], Świadectwem tego, że PJM jest językiem polskiej społeczności głuchych jest to, że (1) język ten naturalnie powstał na drodze rozwoju historycznego, (2) jest zróżnicowany geograficznie (warianty regionalne, dialekty migowe) i społecznie (warianty społeczne), a także (3) przeciwstawia się językowi sztucznemu, jakim jest system językowo-migowy (SJM). Od tego systemu PJM różni się polisemią swych wyrażeń oraz tym, że w swoim rozwoju historycznym podlega powolnym wprawdzie, ale ciągłym zmianom (…). W wielu krajach naturalny język migowy jego użytkowników został już prawnie uznany za język mniejszości narodowej. W Polsce zachodzą dopiero powolne zmiany przyczyniające się do umocnienia tego systemu komunikacji. Aspekt ten jest niezwykle ważny, tak samo jak uświadomienie sobie, że g/Głusi z językoznawczego punktu widzenia są obcokrajowcami, dla których język polski jest językiem obcym. Miejmy nadzieję, że także obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w jakiś sposób przyczynią się do ochrony różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.

[1] P. Tomaszewski, Podstawowe dane lingwistyczne i socjolingwistyczne na temat naturalnego języka migowego, [w:] „Studia nad językiem migowym”, 2007, nr 1, s. 12.